امام صادق (عليه‎السلام) فرموده است: «من خرج من منزله يريد زيارة قبر الحسين بن علي (عليه‎السلام) ان كان ماشيا كتبت له بكل خطوة حسنة و محاعنه سيئة...»؛ هر كس به قصد زيارت امام حسين(عليه‎السلام)، پياده از خانه‎اش خارج شود، خداوند در مقابل هر گام، براي او حسنه‎اي مي‎نويسد و گناهي از او مي‎زدايد. اربعين، چهلمين روز شهادت امام حسين(عليه‎السلام) است كه جان خود و يارانش را فداي دين كرد. از آنجا كه گراميداشت خاطره شهيد و احياء اربعين وي، زنده نگهداشتن نام و ياد و راه اوست و زيارت، يكي از راههاي ياد و احياء خاطره است، زيارت امام حسين(عليه‎السلام) به ويژه در روز بيستم ماه صفر كه اربعين آن حضرت است، فضيلت بسيار دارد. امام حسن عسكري(عليه‎السلام) در حديثي علامت‎هاي «مؤمن»را پنج چيز شمرده است: نماز پنجاه و يك ركعت، زيارت اربعين، انگشتر كردن در دست راست، پيشاني بر خاك نهادن و «بسم الله» را در نماز، آشكارا گفتن: «علامات المؤمن خمس: صلاة احدي و خمسين و زيارة الاربعين... .»(1) خواندن زيارت اربعين در اين روز مستحب است، در كتب ادعيه آمده است و مطلع شروع آن اينچنين مي‎باشد: «السلام علي ولي الله و حبيبه ...». اين زيارت، از طريق صفوان جمال از امام صادق(عليه‎السلام) روايت شده است. زيارت ديگري را جابر بن عبدالله انصاري در اين روز خوانده است و متن زيارت به عنوان زيارتنامه آن امام در نيمه ماه رجب نقل شده و با جمله «السلام عليكم يا آل الله...» شروع مي‎شود.(2) مورخان نوشته‎اند كه جابر بن عبدالله انصاري به همراه عطيه عوفي، در اولين اربعين پس از عاشورا به زيارت امام حسين(عليه‎السلام) نائل آمدند. وي كه آن هنگام نابينا شده بود، در فرات غسل كرد و خود را خوشبو ساخت و گام‎هاي كوچك برداشت تا سر قبر حسين بن علي (عليهماالسلام) آمد و با راهنمايي عطيه، دست روي قبر نهاد و بيهوش شد، وقتي به هوش آمد، سه بار گفت: يا حسين! سپس گفت: «حبيب لا يجيب حبيبه ...» آنگاه زيارتي خواند و روي به ساير شهدا كرد و آنان را هم زيارت نمود.(3) زيارت پياده آنچه در راه طلب خسته نگردد هرگز پاي پر آبله و باديه پيماي من است غير از عشق و محبت، كه پاي زائر را پياده به مرقد حسين(عليه‎السلام) مي‎كشاند و رنج سفر و خوف و خطر را به جان مي‎خرد، زيارت سيدالشهدا عليه السلام با پاي پياده، ثواب بسيار دارد و مورد تاكيد پيشوايان دين است. امام صادق(عليه‎السلام) فرموده است: «من خرج من منزله يريد زيارة قبر الحسين بن علي(عليه‎السلام) ان كان ماشيا كتبت له بكل خطوة حسنة و محا عنه سيئة...»(4)؛ هر كس به قصد زيارت امام حسين(عليه‎السلام)، پياده از خانه‎اش خارج شود، خداوند در مقابل هر گام، براي او حسنه‎اي مي‎نويسد و گناهي از او مي‎زدايد. يكي از زائران هميشگي امام حسين(عليه‎السلام) كه هر ماه آن حضرت را زيارت مي‎كرده، بخاطر پيري و ناتواني، يك بار نتوانست برود. نوبت بعد كه پياده پس از چند روز راهپيمايي به حرم مي‎رسد و سلام مي‎دهد و نماز زيارت مي‎خواند، در خواب، آن حضرت را مي‎بيند كه به وي مي‎گويد: چرا به من جفا كردي، تو كه نيكوكار بودي... .(5) اين شدت عنايت ائمه را به زائر پياده مي‎رساند. معاوية بن وهب (از اصحاب امام صادق عليه‎السلام) مي‎گويد: خدمت آن حضرت رسيدم. در مصلاي خود در خانه‎اش نشسته بود و پس از نماز با خداوند راز و نياز مي‎كرد. از جمله (در دعا نسبت به زائران قبر حسين عليه‎السلام) مي‎گفت: «خدايا زائران قبر حسين را بيامرز، اينان كه در اين راه، پول خرج مي‎كنند، بدن‎هاي خود را در اين راه در معرض قرار مي‎دهند... خدايا رحمت كن بر چهره‎هايي كه آفتاب، رنگ آنها را تغيير داده، صورت‎هايي كه متوجه قبر ابا عبدالله است، چشم‎هايي كه در محبت ما اشك مي‎ريزد... خدايا اين جان‎ها و بدن‎ها را به تو مي‎سپارم، تا كنار حوض كوثر به هم برسيم... .»(6) اين سنت زيارت پياده، از زمان ائمه بوده و تاكنون نيز ادامه دارد و اجر بيشماري براي آن نقل شده است. فاضل دربندي مي‎نويسد: اين پياده بودن، يا به جهت فقير بودن زائر است كه نشان مي‎دهد اين زيارت، برخاسته از شوق و محبت است، يا به جهت آنست كه زائر، خود را در برابر سلطان اقليم جوانمردي و خورشيد سپهر عصمت و شهادت، كوچك مي‎شمارد و در راه او، رنج سفر پياده را بر خود هموار مي‎كند و هر دو ارزشمند است.(7) در عراق، از سالها پيش چنين رسم است كه هيئت‎ها، دسته‎ها و كاروان‎هايي كوچك يا بزرگ، در ايام خاصي، از بصره، بغداد و عمدتا از نجف، براي زيارت كربلا پياده حركت مي‎كنند. به ويژه در ايام زيارتي خاص مثل نيمه شعبان، اول رجب، ايام عاشورا و اربعين بيشتر و پر شكوهتر است و اغلب، راه كنار ساحل فرات را انتخاب مي‎كنند كه از نجف تا كربلا 18 فرسنگ است و چند روز طول مي‎كشد. در اين كاروان‎هاي زيارتي پياده، علماي بزرگ هم شركت مي‎كردند، همچون ميرزاي ناييني، آية الله كمپاني، سيدمحسن امين، و بسياري از علماي معاصر. در اين مسير، ديدار با عشاير و فعاليت‎هاي تبليغي هم انجام مي‎گرفت و شعارهايي هم مطرح مي‎شد و روضه خواني برگزار مي‎گشت. در ايام حكومت‎ بعثي‎ها، اين پياده‎روي‎هاي پر شكوه، آن هم از طريق جاده غير رسمي كنار فرات، رنگ مبارزه و مخالفت با رژيم عراق هم به خود مي‎گرفت و يك بار هم در ايام اربعين حسيني در سال 1397 ق. به درگيري‎هاي سخت ميان نيروهاي بعثي با انقلابيون شيعه و كاروان‎هاي زيارتي در طول راه و در حرم ابا عبدالله الحسين(عليه‎السلام) انجاميد و كشته‎ها و مجروحان بسياري داد،(8) و به «اربعين خونين » معروف شد. در كوي عشق، درد و بلا كم نمي‎شود از باغ خلد، برگ و نوا كم نمي‎شود تيغ شهادتست دل گرم را علاج اين تشنگي به آب بقاء كم نمي‎شود قاصد، تسلي دل عاشق نمي‎دهد شوق حرم به قبله نما، كم نمي‎شود(9)